LST: Phil. 2:5-11 (By: Rev. Thang Khawm Pau (Director of CCA-Tedim)
Tukum 2020 Lungdam bawl pen kum dang tawh kibang loin, leitungbup ah a tuampi-in kibawl ding hi leh kilawm hi. Leitung bupah Christmas hun pen innkuan ki-muhkhop hun, pawlpi-in hun nuam pen khat a ii ngaihsut, letsong tuamtuam kipiak hun le u le nau, nu le pa kiangah mawtaw, vanleeng cihte tawh kihawh in khual kizin ziahziah hun ahi hi. Lungdambawl tawh kisam-in, bawl daan nam tuamtuam in kibawl a, pawl khat in zu le sa tawh bawl in, sumbukpi tampi-in, sumzuak sum leina hun in kizangh hi. Innte, saite a hoih theithei-in kizeem in, X’mas la tuamtuamte kihongin, a thu-in bel nopci mahmah bek lo-in, ii lungsim ii ngaihsutnate nidang tawh kibanglo-in, a tuam khat hong hi-a, khuahun mahmah zong hong vot in, vuukkia-in, ii kiim ii paam nakpi-in hong kilamdang hi.
Lungdam bawl hun pen, Lai Siangtho sung pan in, hoihtak en leeng, leitungin a theihloh le Christian tampi te-in zong Lungdambawl’ deihna tatak kitel mello-in, ii bawl hi. Hih Lungdam bawl Theology pan in, ‘Khenpi 5 pan in Pasian Mibanga, hong Pianna’ ii en ding hi. Lungdambawl hong piankhiatna pen Pasian takpi mibangin, hong pianga, Zeisu Khazih (100 ah 100 Pasian; 100 ah 100 Mihing) in hong piang hi. Hih pen Pasian’ thuthuuk pilna neite-in, ‘Kenosis theory’ci-uh a, ‘He emptied himself ‘ Amah le amah hong kihawmsak’ cihna ahi hi. Liberal upna a neite-in, ‘Khazih in Pasian ahihna beisak/hawmsak’ ci-uh hi. Hih munah Lai Siangtho hong hilhna bangin, Aman bangci bangin, hong kihawmsak hiam cih ii en ding hi. Pasian ahihna bek hilo, hi.
I. A Sang pen Pasian ahihna Nusia (26-7a): Zeisu Khazih leitungah hong pai ma-in, Pa-Pasian tawh a kikim hi-a, Tapa-Pasian ahi hi. John 1: 1 ah A kipatcil in Thu a om hi. Thu in Pasian tawh a om khawm hi. Tua Thu in Pasian ahi hi. A kipatcil in Amah in Pasian tawh a om khawm hi. Mate 1:23 ah Zeisu min dingin Emmanuel kici ding hi, ci-in hong gen hi. A khiatna in,’ Eite tawh Pasian hong om khawm hi’ cihna ahi hi. John 8:58 ah Judah te-in, Zeisu tawh hong ki-maituah uh a, ‘Nang kum 50 zong a pha nailo khangno khat in Abiahang mungei na hiam? Ci-in dong ekh uh hi. Tua ciangin, Zeisu-in,’Abiahang a om ma-in, KEI ka om hi,’ ci-in dawng hi. Kalawte 1:15 ah ‘Tua tapa-in, a kimu thei lo Pasian’ lim le mel hi-a, a kipiangsak khempeuh lak pan a masa pen ahi hi,’ ci hi. Zeisu in Pasian tawh kikim ahihna a gen ciangin, Jewte-in za nuam mahmah lo ahih man in, thahsawm hi (John 5:16).
Phil.2:6 ah Zeisu-in, ‘Pasian taktak hi na pi, Pasian tawh kikimna let tentan ding sawmlo!’ ci ngiat hi. Bang hanga, sawmlo? Amah mah pen Pasian na hi khin hi. Ahih hangin, Pa-Pasian in a geelnasa om bangin, mihingte hong tat/gup nadingin, mihing banga, hong pianloh a, hi theilo hi. Hih mun ah ii ngaihsut ding thupi mahmah khat om hi. Pasian in a lamdang mahmah in hong piang nuam leh hi thei lua-a, ahih hangin, Aman na khat peuhpeuh a sep ciangin, A bawlsa nate saang in, a khel a veet zaw in hih ngeilo hi. Tua hih leh Aman bang teng kihawmsak Sang pen hiam? cih ii en ding hi: 1. A thupitna nusia hi. Isa. 53 ah ‘Ama tungah hoihna khat beek om nawnlo hi’ ci hi. Amah kisat in ki vua-in, ki-cilphih in nakpi-in ki-bawlsia hi. Mel Gibson ii ‘The Passion of Christ,’ en ngeitek ding hi hang. Tua sung a, na muhna saangin, nasia zaw ding hi. Ama hauhna (van hauhna) nusia hi (2Cor. 8:9). 2. A ut banga, a gamtat theihna nusia hi.
John 6:38 b ah,’ Kei hong sawl pa’ deihna a sem dingin vantung pan hong pai ka hi hi,’ ci hi. 3. Na khempeuh ahih theihna nusia hi. Singlamteh tung a kikhai laitak,’Vantungmi tulsawm sam thei’ na pii’n samlo hi (Matt.26:53). 4. A Pa tawh a ki-zopna nusia hi. Singlamteh tungah, nang le kei mawhna hong puaksak a, mawhnei hetlo pen leitung mite’ mawhna khempeuh Ama tung kisuan hi (2 Cor.5:21; 1Pet. 2:24). Bangzah in ii Topa Zeisu hong kiniamkhiat ahi hiam? Christmas Lungdambawl hong pianna pen Pasian Tapa, Zeisu Khazih Pasian ahihna nusia-in, leitungah kiniamkhiat bek thamloh in, sihna khempeuh lak pan a haksa pen sihna thuak in, nang le kei ading in, hong pai ahi hi.
II. Sal (Sila)te´Dinmun ah Hong Om (2:7b): Pasian-Tapa takpi, mihing bangin, hong piang hi lo-in, dinmun niam penpen ahi, sila/sal dinmun ah hong om hi. Ama’ na kisepsak dingin, hong pai hi lo-in, Aman mi na sepsak dinga, hong pai ahi hi (Luke 22:27). A nuntakna na ngawn itsiiklo-in, a Pute tungah thuneihna a neilo, sila khat bangin hong om hi. Hih dinmun pen lungdam tak in Aman na saanga, A pa cih bangbang, A pa deihna om bangbang nial peuhmah lo-in, mang hi.
III. Mawh neite tawh Hong Kikhawl Hi (2:8): Mawhneite hong kitat nading, hong kigup nadingin, vantungmite in sem theilo uh hi.Pasian’ geelna ah thudang, lampi dang cih peuhmah om lo-in, a tapa it mahmah Zeisu Khazih khat simloh kuamah kizangh theilo hi. Banghanghiam cihleh, Zeisu pen 100% Pasian hi dinga, 100% mihing a hih bek kei leh, mihingte-in, vanglian Pasian’ lungsim, ngaihsutna kitel zo mahmah lo ding hi. Hih pen Pasian takpi mi banga, hong pianna’ a lamdanna, a tuampianna tatak ahi hi. V.8 a, ‘mihing mel pua’ cih pen ‘skimmer’ a pualamcihna, mophe in ‘a sung lam’ cihna ahi hi. Skimmer in ‘mi tawh kibang, mihing mel pua cihna ahi hi. Mihing bangin, pau, mihing bangin gamtang, 100 % mihing cihna hi. Kua mahin ii Topa Zeisu a et uh teh Pasian ahih lam thei ngiat lo uhi.
Mihing ahihna lam pan en leng: Nungak siangtho sung pan hong suak, sangam numei,pasal nei, a pa Joseph’ nasep huh, gilkial thei, heh thei, ihmutsuak thei. Mihingte bangin puan silh in, khedap bulh hi. Tua hi-a, a pualam pan kuamah in Pasian ahih lam theilo uh! Mi 5000 bang vaak, cina dam sak, misi thosak- hi phialta leh Pasian um theilo, mu theilo uh hi. A neu lai-in, a pa Joseph in lettama nasep tawh a innkuan vaak hi. Zeisu zong kum 30 a phaak dong, a pa huh hi. Banghanga ci thei ii hi hiam cih leh Jew pasal khat ahih naak leh a neu tuung pan in, a kivaak nadingin, khutsiamna khat teeiteei ki-sinsak in ki-pantah hi. Ahih hangin, kuamah in hih “Leitung a bawlpa, leitung a sung le a tunga, om na khempeuh a bawlpa ahih lam theilo uh hi. Hih zah tak a, vangliatna nusia-in, sila bangin mawhna tawh a dim, hih leitungah hong pai hi.
IV. Ama Ading Sang, Midang a Khual zawpa Hi. (2:8): Getsimani huan sungah a thungetna ngaihsun leng, Ama’ deihna bang Pa-Pasian tungah pulaak masa hi. Ahih hangin, ‘Pa-aw, kei deihna bang Hilo-in, nang’ deihna bang hi ta hen,’ ci-in, Pa-Pasian’ deihna banga, a pianzawk nadingin, Pasian na masa sak hi. Khat veivei, ei zong thu i nget ciangin, Pasian’ deihna saangin, ei deihna banga, hong pian nading mah ii deih tantan zaw hi. Mihing’ deihna le Pasian’ deihna koi a hoihzaw tam? Nang le kei-in, ii mailam bangmah ii mukhol thei kei hi. Pasian’ deihna a ngakzote adingin, a piang pen a hoih pen mah hong ki zaw veve hi. A nung zui te’ khe silsak zah dingin, hong ki-niamkhiat hi. Hih ciang bek hi lo-in, a zumhuai penpen sihna tawh singlamteh tung dongah, ki-niamkhiat in hong pai ahi hi. ‘Khua tunga, a kikhai mi-in, Pasian’ hamsiat thuak ahi hi’ (Thuhilhkik, 21:23). Nang le kei in vantung gam ii tun theih nadingin, zumhuaina hong thuak in, Amah le Amah hong kinial in, mawhneite ong khual pa-in, Zeisu Khazih ahi hi.
V. A Sang pen Munah a Kilamto Kumpipa (2:9-11): Zeisu Khazih in, Pa-Pasian’ deihna bang mangin, zumhuai tak in, singlamteh tungah a nuntakna hong pia hi. Hih sihna pen Pasian le mi hong ki-lemsak, hong gawmtuah ahi hi. Si ahih man in, han sungah ki ii-in, Ama gen bangin, ni thum ni-in, sihna zo-in hong thokik hi. v. 11 ah ’lei khempeuh in pulak ding,’ ci hi. Tua laitak in bel Pasian thu le Zeisu Khazih thu in leitungah guallel tawh kibang hi. Pasian umte, piangthakte cih khawng leitung mite-in za nuam mahmahlo-uh hi. Hai vai zong ki-samai hi. Ahih hangin, ni khat ni teeiteei ciangin, Zeisu Khazih hong paikik tatak dinga, tua ciangin, leitung mi khempeuh in mu-in, Zeisu in Topa hi tatak e! cih hong mu bek lo-in, hong tel mahmah dinguh hi.
Tua hi-a, 2020 kum Lungdambawl hun sungin, Covid lungno-in, leitungbuppi hong liinglawngsak phialta leh, Zeisu Khazih Honpa le Topa a, a saang mite adingin, lungmuanna ii nei gige hi. Hih lai asim khat peuhpeuh in, hong suak ding, Zeisu Khazih na lungsim sungah na suaksak nai hiam? Na suahsak nai kei leh, tu mahmah in, na lungsim sungah hong lut nadingin, upna tawh sam le cin, a um mite sungah, Amah hong lut ding ahi hi. A nuam Lungdambawl nang tung hong tungta hen. Amen.