Thupatna:

Israel gam pen leitung ah gamneu mahmah khat hi-in, a kimkot zaina (8019 Squarer miles) bek pha a, Asia gam nitumna lam Mediterranean tuipi gei ah om hi. Leilu lamah Lebanon, nisuahna lamah Syria leh Jordan om in, leitaw lamah Awaba tui dawk leh Egypt leh nitumna lamah Mediterranean tuipi om hi. A khuapi pen Jerusalem ahi hi. 1994 kumin (362 Sq.miles) cia bek pha a, Gaza min pua in Palestinian gam piang hi. Israel gamah mimal (Population) 9,174,520 teng uh a, gam mibup ii 73.9% pen Jews minam hi-in, 21.1% pen Arab, Christian 1.9%, Druze 1.6% leh adangdang kigawm 4.5% ahi hi.

Israel-te Minam Teeltuam:

Israelte pen Pasian teeltuam minam ci-in Lai Siangtho sungah kiciamteh hi. Bang hangin Pasianin Israel-te Ama minam dingin teel sese hi ding hiam? Leitung a minam hizah a tam sung pan bang hangin amau (Israel)te kiteel sese hi ding hiam?

(1) Pasian in Mi khat teel:

Pasian in minam khat teel hilo in mi khat ateel ahi hi. Piancil lai Siangtho i sim ciangin Israel minam cih omlo hi. Tua hi-a minam cih hilo in mi khat cih tawh ngaihsut phot ding hita hi. Tua hi napi bang hangin gam hizah a tamte’ lakah amau (Israel) pen thupi-in minthang pha diak sese ahi hiam? Pasian mahmah in leitung gam khempeuhte’ sung pan ka teel gam leh minam hi ci mawk ahih man ahi hi. Gam khat, minam khat cih hilo in mi khat cih tawh ngaihsut phot ding ahi hi. Hih teeltuam minam cih pen akipat cilin mi khat (Abraham) tawh akipan ahi hi. “Na gam, na beh leh na pa’ inn panin nang kong lahna ding gamah pai in! Thupha a ngah dingin minam lian khatin nang hong bawlin, thupha hong pia-in, na min kong liansak ding hi. Nang thupha hong piate thupha ka pia dinga, nang hong samsiate ka samsia ding hi. Nang’ thupha ngah bangin thupha a ngahna dingun leitung midang khempeuh in hong ngen ding uh hi,” (Pian. 12:1-3).

Hih Lai Siangtho tungtawnin Pasian in minam teel hilo in mi khat ateel ahihna kitheithei hi. Pasian in Israel teel ding cih hi masa loin Abraham tungah a kamciam a tangtun sakna dingin Israel ateel hizaw hi. Hih in Israel tuam pian sak hilo in Pasian mahmah in ama kamciam a tuam pianna alah khiat nading ageel kholhna om hi zaw hi. “Ama kiang panin Lot a paikhiat khit ciangin Topa in Abraham kiangah, ‘Khuadak to inla, nangma omna panin leilu lam,, leitaw lam, nisuahna lam, le ni tumna lam en in. Bang hang hiam cih leh na muh gam khempeuh nang le na suanlekhakte kong pia paisuak ding hi,” (Pian. 13:14-15). Pasian in Abraham pen gam khat apia ahi hi. Abraham in a huamna ciacia piak ding leh a suan leh khakte tungah neih paisuak dingin apiak ahi hi.

(2) Pasian in Minam khat Kisam:

Pasian in Israelte a ma teel minam hi dinga kisapna khat om hi. Bang hang hiam cih leh leitung ah amah (Pasian min) a pulak ding, a kilangsak ding kisam ahih man ahi hi. (Pai. 19:3-6). Pasian ngimna ahih leh Israelte pen a ma thumang a, amah tawh Thuciamnate a lenkip ding cih ama ngimna ahi hi. Tua tawh amaute pen leitung a dingin Pasian aitang a nasemte suakin minam dangte lakah Pasian a kimuhtheih nading ngimna ahi hi. Pasian tawh abawl uh Thuciamnate pan apial khiat hun simun Pasian kamciam thuphate tawh kipelh den uh hi. Pasian tawh abawl uh Thuciamna ah Pasian in Israelte pen a siangtho minam ahi dingin a kituamkoih ahi hi.

(3) Pasian Thuciam Kicinna Zeisu:

Pasian in ama Piancil pan a thuciamna a tangtunna dingin a gualhsa / khunsa khanggui zui in Zeisu tungah kilangsak hi. Pasian in, “Bang dia Israel-te teeltuam minam hi sak ahi hiam,” cih thu tawh kisai pen a tawpna ah Zeisu tawh akhum ahi hi. Zeisu hong paina in Abraham tawh Pasian Thuciamna ahi, ‘Leitung mi khempeuh in hong ngen ding,‘ (Pian. 12:3) a cih atangtun na ding ahi hi. Bang hangin gam neu mahmah khat panin Pasian Thuciamna kipan bilbel ahiam? Bang hang hiam cih leh Abraham khanggui panin Zeisu, Messiah hong piang ahih man ahi hi. Zeisu tungah tua kamciam, Thuciam tangtung takpi a, minam khempeuh ading Gupkhiatna thu a tangtung ahi hi. John in Mangmuhna 12:9 sungah hih thu a tangtunna na pulak, na ciamteh zo hi. “Tua khit ciangin ka khuadak leh mi namkim, pau namkim p-anin kuama sim zawh loh dingin a tam mahmah mihonpite, tokhom mai le Tuuno mai-ah ding uh a, puanpak silhin a khut uhah nisuh hiang a tawi uh ka mu hi.” Mang. 7:9.

Thu Khupna:

Pasianin Piancil. 12 ah Abraham asap hun lai in hih Mangmuhna 7 na sung ading a geelkhin hi ding hi. Pasian in minam khat bek ngaihsun loin leitung minam khempeuh ngaihsun khin hi. Abraham teel in ama tung panin gam khat teelkhia a, tua in Zeisu kiang tutna ding lampi ahi hi. Zeisu tungtawn in Piancil sung a kamciamna a tangtunna Mangmuhna sungah kimuthei ahi hi. Ni khat ni ciangin gam khempeuh pan nam khempeuh, paunam khempeuh, leh behlephung khempeuh vantung Tokhom kimah biakna pia in kigawmkhawm ding uh hi.

Hih in Abraham tung a Pasian kamciam leitung mi khempeuh in thupha a ngahna a tangtunna zong ahi hi. Pasian Thuciam pen Israel minamte tung bekah a khawl lohna pen lungdam koh ding ahi hi. Israel tung a Pasian kamciam khempeuh amau tung bek ah hi nawn loin nang leh kei tungah zong hong tangtung thei ahi hi. Zeisu Khris pen gumpa leh honpa in na san nak leh hih thupha a ngah na hi a, Pasian teeltuam thupha angah minu, mipa na hi pah hi. Pasian khuavak atang khiasak ding Israelte bek hi nawn loin nang leh kei zong i hi ta hi.

By: Rev. Dr. Tuan Khan Mung, President of ZBCM

Hits: 4

Byadmin

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *