October 14, 2023 || Tongsan Media Group ||

Zomite in Pawi thupi mahmah 3 i neihte lak pan khat pen political pawi, Zo Minam Ni hi a, adang 2 te pen taanglai ngeina, biakna leh nuntak khuasak zia tungtawn a time immemorial hun pek pan i pu leh pa te’n a neih tohtoh uh I ngeina pawi, Khuado leh Sialsawm/ Lawm annekte ahi hi. Tua Ngeina Pawi thupi 2te’ lak ah a thupi pen, a thupi zaw a i neih ahi Khuado pawi kici thei hi. Khuado thu tawh kisai thului khen 3 in kkikhenthei a, ahi zongin a thute akizom, kimat, akipeh leh akihual khawm dimdiam ahi hi.

Thu Khatna: Zo Ngeina Khuado pawi bawlzia leh Zo Ngeina sungah Pasian

Nihna: Zomite Pasian in bang ding a ong deih hiam? ( Israel pen leitung laizang ah koih a, Zomite Asia gam laizang ah hong koih hi.)

Thumna leh Thukhupna: Zomite I mailam kalsuan nading , Paisian’ thu, leitung thu cihte ah tulaitak a I minam political stand pan en in, Pasian in Israel makai ding, kumpi ding a telna tung enkawm in, mimal ngaihsutna tawh khup ding hihang.

Khatna: Zo Ngeina Khuado Pawi

Khuado pawi tawh kisai a lunglutte ading in, kihilh kigengen kul nawnlo phial zah khop dingin, kigengen / ki atat khin a, Zonet, Tongsan Media, Zomi daily cihte sim le’ng kicing takin kimuthei khin ahih manin a neng atawng in I gen nawn kei ding hi. Ahi zongin tua Khuado pawi bawlziate’ sung pan tuni a I nuntak zia, I biakna tawh ki memat/ kizom diak a thupi point pawlkhat dokkhia in I gen ding hi.

A tom a i lak ciang, Khuado pawi bawlna ah:

a) Sa kigo in dai kihawh hi.

b) Innsung Khuasung Siansuahna, dawi le kau hawlkhiatna hun kibawl/ kinei

c) Khuai la in Khuai aisan, thupha ngetna kinei hi.

Adang tampi zong omlai ding ahih hangin hih thuthum thupi sak pen nuam hihang.

a) Khuado sa ding a atuam a ikhawi, ivulh sa kigo in, kihuan a amin ciang, asin alung a limci nono teng pan tawmciat ki eu in tua sa tawi in nupite dai vahawh uh hi. Daihawh icih ciang han a pai in misite’ kiang ah vahawh uh hi. Khanglui upna ah Misi Khua cihkhat om hi. Cingkhup leh Ngambawm tangthu a simkha ngeite’n I thei ding hi. Khanglui lai upna ah misite’ kha pen tua misi khua paipah nailo in eite’ kiang ah ong omom lai uh hi. Khuado ngak uh hi. Khuado ciang in, dai kihawh a, sa va kikholh in, tua sasin salung teng pua in misi khua ah pai uh hi. Khanglui upna ah sihkhit ciang ikha ii a tawntung mun pen tua misi khua ahi hi.

Tua ahih man in tua misi khua a pai uh ciang lamkal ah gilkial kha leh a nekding uh, a tun uh ciang, a masuat ding uh, a omsa khate in ana simmawh loh nading, a maitan’ deuh nading a apuak ding uh, cihbang ngaihsutna leh upna tawh a kiguan dan ahi hi. “ Kha nei cih upna, Khate Misi khua ah pai, misi khua ah teng cih upna” I thupi ciapteh ding in kadeih hi. Banghang hiam cih leh hihci bang upna pen tanglai middle east teng a kha tawh kisai upna, Abraham, Isaac, Jacob leh Joseph khang ciangciang a upna tawh kibang hi. ( Joseph khang khit ciang bang tan vei tuabang in aki um lai diam cih bel theilo, ciaptehna mukha nailo, kanlai ding )

b) Khuado cih kammal ngiat pen “ Khua” leh “Do” cih kammal 2 kigawm hi a, Khuazing ( Dawi)/ Khuavak ( Pasian ) leh Do, hawlkhia, galdo leh Do, lengla do, zindo cih a khiatna kilehbulh kammal, alang leh alang a kawk kammal ahi hi cih tam veipi I zaciat khin hi. Khangluite in Khuado hun in Dawi leh Kau hawlkhia a, Innsung Khuasung siansuah uh hi cih I phawk ding in ka deih hi. “Innsung leh khuasung siansuah hun, mimal mahmah ki siansuah hun” cih I thupi ngaihsut ding leh I ciapteh ding in ka deih hi.

c) Khuai la in khuai aisan in siampite’n phuisamna/thungetna nei uh hi. Dawi leh Kaute hawlkhia a ki siansuah khit ciang, Innsung, khuasung asian’ khit ciang lungdamna pawi, lungdam kohna pawi kikham in thunget aisanna cihte ki nei hi.

Khanglui hun lai in, Ipu Ipate in Pasian om a, dawi zong omhi cih upna nanei uh hi. Pasian pen dik mahmah a mihingte it in, thupha pia, ongcing ong kem, ong don ong huai hi ci in upna nanei uh hi. Nantal leh Neino tangthu ah khangluite’ upna Tawmi leh Nantal kua gumzaw ding cih Pasiante kikum uh a “Saliam in an ne leh ne lulup, ne lalap, Miliam in an ne leh ne khiankhian”…” Miliam gum ni” ci uh a…. Pasian in Mihingte hong it, hongkem hi cih upna hong lak hi.

Dawi zong om hi ci in um uh a, Dawi pen gilo in mihingte ong bawlsia, ong gentheisak, ong zawngsak, I an ong neksak bek thamlo in ei mahmah zong ong ne, ong cinasak, ong sisak, ong that hi ci’n na um uh ahih man in, kihta uh hi. Tua ahih man in cinat ciang dawi na thoih uh hi. Dawi pen thoihtheih thoihmawh in na thoih uh hi. Zahtak leh itna tawh biak piakna hilo in kihtak man in ong bawlsiat loh nading, ong nekloh nading utna tawh a thoih uh ahi hi.

Tua ahih man in Khangluite in “Pasian na bia uh a, Dawi na thoih uh hi” Hih thute I ngaihsut ciang, adang tampi en kawikawi sese ta kei le’ng, Zomite’ tanglai nuntak zia sung ah khang masa ipu ipate in siangtak leh teltak a I theihloh hang, a na tel sitset loh uh hang, Zongeina sung ah Pasian na kihel khin, na om khin, Pasian a nei leh abia minamte I hihna ki muthei hi.

Nihna: Zomite Pasian in Bang ding a hong deih:

Israel pen leitung laizang ah koih a, Zomite Asia Laizang ah ong koih hi. Pasian in Ur pan in Abram samkhia a Khanan gam luahsak hi. Hih hun lai in vanleng cihbang om nailo hi. Sumbawlna leh kikawmna khempeuh lei tung tawn ngiatngiat a van kipua, kipai hi. Hih hunlai a sumbawl, sum zuakna ah a khangto Egypt, Ethiopia gamte Africa ( leitaw lam ) ah, Zawma/ greek gamte nitumna, Assyria gam cihte leilu lam, Babylon ( tu-a Iraq gam, Iran, pan India dong ah ) nisuahna lam ah … hih gamte’ kizopna pen Khanan gam nawk hamtang, nawkloh phamawh ahih man in tua mun laizang tak, tua hun a-ding a leitung laizang ah Israel minamte na koih hi. Abiahang pan, Isaac, Jacob ah Israel minamte Pasian in Ama’ min a-ding a a teltuam minam hi-a, ahih hang Israel minam, Israel mi ahihnak leh pai kawikawi a Pasian’ thu gen ding, siampi semding cihna hi tuan samlo hi.

A nisim nuntakna uh, a ngeina uh, a biakpiakna uh cihte khempeuh a gamsung uh nawk a azin suk azin to sumbawlte, vanzuak, khualzinte in a muhna, aki sawhkhakna uh pan Pasian kithei ding cihna ahi hi. Pasian in Abiahang thupha pia a, Pasian’ thupha a ngahpa hiding ciang bek hilo in, mite’ tung ah thupha ahi ding a thupha apiak pen hih thu ahi hi. Ommuan a Pasian nasem hi ding. Theihlohkal a Pasian’ thu a gengen, a tangko hi ding, Leitung khuavak, leitung ci hiding a thupha apiak ahi hi.

Tuabang mah in Pasian in Zomite Asia laizang ah ong koih hi. Israelte Leitung laizang a akoih tawh a purpose kibang ahi hi. Leitung a biakna lian penpen 3 ( Christian biakna simloh) laizang ah ongkoih ahi hi. Zomite India a Hindu biakna a nawk ding, Kawlgam leh nisuahna lam ah Buddhist biakna a nawk ding leh Islam/ Muslim biakna a nawk ding in Bangladesh ah ong koih hi. Zomite Asia laizang ah ong koih a, leitung a biakna lianpente’ kawm/ kikal ah ong koih ahi hi. Islam/Muslim biakna anawk ding a akoih I sanggam Zomipihte khauhpai zo phalo ahi khatam ka cihtha suak hi. Tu-in Islam/Muslim gam lian khat ahi Malaysia ah Zomi a tul sawm tampi ong koih/ ong sawlkhia mawk hi.

Singapore Zomite zong Multiculture, multireligion gam ah nawk khat a 3 anawk ding a ong kikoih hi kha ding hi. Hihthu I thupi ngaihsut ding in I deih hi. Tua ahih man in Pasian in Israelte Leitung laizang ah koih a, Zomite Asia laizang, leitung biakna liante’ laizang ah ong koih hi.

Thumna: Zomite I mailam kalsuan nading:

Khuado hun sung ah hih I gen thute I ngaihsut ciang, Zomite in Pasian I theih ma, ciantak a I tel sitset ma’ pek in I ngeina sung ah Pasian amah leh amah ong kiguang khol gige a, tua hang mah in zong Pasian’ thu I zak ciang nawkkhat in I vekpi a Tapidaw kisuak suk gawp maidan ahi hi. Pasian in a ngimna a tangtung sak ding a I theihloh kal a ong teltuamsa minam na kihi gige mawk ahi hi. Tua ding a ong teelngiat Minam ihi cih I theih nading leh a kipsakna a geographically a tua biakna dangte’ laizang ah mual le guam dawn ah tuang viuveu a ong koih ahi hi. Pasian’ teeltuam minam ihi hi.

Tua ahih leh tua Pasian in Zomite ong piansakna the great purpose, Zomite’ a-ding in “ The Great Commision” a tangtun’ theih nading, I tangtunsak theih nading in ei’ lampang pan bangci ding, bang sem bangbawl ding, bang ci kalsuan ding, bang lam-en ding ? ? ? thupi tak a I ngaihsut ding ahi hi.

1) Pasian in Ama’ min a-ding in Israelte teel a, gam lian khat, minam lian khat in bawl hi.

2) Pasian in tua minam leh gam pen ahun hun a a makaih ding in Makai amah mah in teel sak hi. A mipite in teel kha mawkmawk thei uh a, ahih hang, Pasian teel ahih kei leh khial hamtang, hoihlo zaw hamtang ahi hi.

Tua ahih man in ahun a tun ciang Pasian in Zomite Minam lian bek hilo, Gamlian khat in ong bawl ding a, Ama’ min a-ding in I makai ding ong teelsak in, ama’ deihna ah ong makaih ding hi. Ei’ deihna ultung sak a i-ki mawk pumzial gawp loh ding thupi mahmah ding hi.

I phawk gige ding in ah, Pasian in makai mawk teel/ mawk seh lo hi.

1) Israel minamte a makaih ding Moses, a minam it, a minamte’ tang a a singam, Pasian it cihtak it, zahtak cihtak zahtak, ama’ tha muang hetlo a Pasian’ tha bek mah amuang pa na teel hi.

2) Israel minam veve, Gentile mite’ kiang ah lungdamna thu a tangko ding in Paul teel hi. Pasian it cihtak it in, A minamte zong it cihtak a it khat mah hi zel hi.

Pasian in leitung ki-ukna nasem ding ahi zong in, Ama’ nasem ding ahi zong in Amah a it bek hilo, a minam a it mimal bek mah na teel hi. A neu tung, a suahma pek a ateelsa, a sehsa pawlkhat om a, lamkal pan a amat a azat zong om hi. Bangbang ahi zong in Amah it a, zahtak a, a minam it cihtak a a-it bek mah nateel, naseh hamtang ahi hi. Kei Pasian nasem hi lel ing ee, Minam nasem hi keng Minam vai tawh ka buailoh hang phamawh kei cih bang ahi zong in, Kei Leitung nasem hi’ng, kei’ sep politics hi, keisep siipuayi hi, Pasian’ nasem hi keng biakna thu tawh ka buailoh hang phamawh kei..cih bang nilnel khawng Pasian in Ama’ min’ a-ding a ateel minamte a makaih ding ahi zongin, Ama na tangzai tak a asem ding in ahi zong in tuabangte teello hi. Zang theilo hi. Ei’ lampang pan I ngaihsut ding in ah, Pasian in ong teel khin a, ong zangnuam ahih ciang, a zat theih ding a iki piak, iki thawi ding himawk hi.

(Tua khit ciang I Pasian pen Minam vai ah a cilgil mahmah Pasian hi cih zong I phawk ding ka deih hi. Sau lua ding ahih ciang hih thu a tuam in nidang ciang hun ingah leh I gen ding ci phot mai ni. Malaysia a ka thugenna ah hihthu zong gensuak kahih man in ka hun ong saulua kha hi.)

Tua ahih man in Khuado hun sung ah I phawk ding I lunggulh thu in, Khanglui lai in ipu ipate Khuado hun ah innsung, innpua, khuasung ki-siansuah in Kumkhat nasepna agah tung ah lungkim/ lungdam in Pasian a phawk mah bang un tuhun khangthak ah, ei’ hun, ei’ khang a Pasian I theihna tawh kizui in kha thu/ leitung thu ah ki-siansuah hun hisak ni. Pasian’ ong deihna ah a kimangthei, a kizangthei I suah nading leh a zatnop hun a a zattheih ding in a kiging sa in om ding hi hang….Khangthak Zomite Pasian in Ama’ min a-ding, Ama’ gam a-ding leh Zogam a-dingin Topan thupha hong pia ciat hen!

By: Pau Khat Suan ( Singapore)

Hits: 4

Byadmin

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *