June 18, 2023 || Tongsan Media Group Inc. ||

Leitung ah biakna lam le kumpi lamah ni thupi tuamtuam kinei a, tuate’ lakah ei Christiante ading Pate Ni pen ni thupi khatin kiciamteh bek tham loin, tukum in kum 113 bang hong cing hita hi. Hih Pate’ ni ciangin Pa nei laite leh anei nawnlote ading Pate’ phawkna leh pahtawina bangin kilimzat mahmah ciat hi. Pate Ni tawh kisai pen atam zaw USA, UK, Canada, Australia gamte ah June Nipi thumna sungin bawl uh a, gam pawl khatte ah June Nipi nihna a zang zong om hi. Europe gam lamah Nute Ni le Pate ni pen US lam te bawlni tawh a ni, akha kibang loin, a tuam vilvel khatin bawl uh hi. Tua mah bangin i sanggam Catholic thuzuiten zong nu le pa pahtawi ni cih khat nei tuam uh hi. Asia gam sungah Kawlgam leh gam pawl khatin June nipi thumna azang tampi mah om uh a, ei Zomi Christian a tamzaw in June nipi thumna sung mahah kibawlkim phial hi. Chin State (Zogam) ah adiakdiak in America Missionary te hong makaihna zui-in, Nu leh pate ni cihte akipan biakna ni thupi atam zaw pen USAte bawl dandan kizui hipian mai hi. Tua manin tukum Pate ni (Father’s Day) zong June 18 (Sunday) Nipi thumna tawh kituak leuleu hong suak hi.

Pate Ni hong tun simin hong piankhiatna leh i zatna thu tomkim cing khat i genloh phamawh zel hi. Nute Ni leh Pate Ni hong piankhiat zia pen Nu leh Pa it luatna mah pan hong piang khia ahi hi. America gamah Pate Ni (Fathers Day) tawh kisai genna tuamtuam om a, pawl khatin West Virginia(USA) biakinn khat pan 1908 kumin kipan ci uh a, pawl khatte in Vancouver, Washington ah Pate Ni kibawl masa pen ci uh hi. Pawl khatte leuleu in Chicago branch, Lion’s Club ,President Mr. Harry Meek in 1915 kum a ma suahni tawh kinai pen ding June Nipi thumna ah Pate phawkna bawl masa a ci zong om hi.

Tua bang a muhna leh genna tuamtuamte’ sung pan Pate Ni (Fathers Day) tangthu kiciamtehna leh kipsakna taktak pen America gam Big Ben gun gei khuaneu Spokane,Washington, a teeng Mrs. Sonora Smart Dodd tung pan hong piang khia ahihna kicianpen leh US kumpite’ ngiatin kipsakna nei uh ahihna tungtawn in kicianpen suak hi. Hih Smart Doodte Unau pen 6 pha uh a, a nu in nusia baih ahih manin a pa Mr.William Jackson Smart tawh nungta to uh hi. Mrs. Smart Dodd in a pa’ kepnate thupisa lua ahih manin, 1909 kum Nute ni kibawlna biakinn pan Thugenna (Sermon) a zakna tungtawn in Pate Ni zong bawl dingin lungulhna leh veiina lianpi nei pah hi. A pa pen June kha sungah suak ahih manin, June 19, 1910 kumin a masa pen Pate Ni (The frist Fathers Day) Spokane, Washington ah bawl pah hi.

Mrs. Smart Dood ngaihsutnate hong picing toto a, 1916 kumin US President Woodrow Wilson in hoihsa in thapiakna nei hi. 1924 ciangin US President Calvin Coolidge in US gambup ah Pate leh tate kizopzia limtak puahphatna nei-in, Pate ni thupit semsemna ding panlak hun khatin nei hi. 1926 ciangin US gambup Pate ni panmun leen (National Fathers Day Committee) zong New York Khuapi ah kiphuan khia hi. Pate ni Committee te thukhensatnate US Congress in1956 kumin theihpihna leh kipsakna nei hi. 1966 in US President Lyndon Johnson in June Nipi thumna Pate Ni dingin pulak khia hi. 1972 kum ciangin President Richard Nixon in US gambup zum khakni (US Holiday) a zat ding kipsakna leh tangkona nei hi. Pate Ni thupi kisa semsem a, a sawt loin US leh leitung mun tuamtuam ah kizel hi. America gamah Pate Ni pen tuni ciang dong Ngeina ni thupi khatin kiciamteh a thupitak kibawlden hi.

Pate Ni in pate phawkna ding Ngawng awh (Necktie) kipia hi. Pa a dam laite lingpaak san (Red Rose) kipia in, a dam nawn lote phawkna Paak kang (White Rose) kipia uh hi. Pate Ni ciangin mun tuamtuam a omte inn lamah kiciah in Pate pahtawina leh zahtakna kinei ciat hi. Pate letsong hoih pen kipia in, anlim theithei banah a tamzaw Aksa meh (Chicken) leh Ngasa (Salmon)namte kipia hi. Pate itna kammal hoihnono lai kikhak in, tate le pate lawmta bangin kithuah khawm hialhial ni bangin kizang hi. Pate Ni hong tun simin Pa nei nawn lote Zuapa ngai in a kap tampi a om bang mahin, pa nei nawn lote ading lunglen khuangaih ni khat hithei hi. Pate ni in pa nei nawn lote zong Pate’ thupha in hong nusia ngeilo cih phawk thei leng lungkiatna ding om tuanlo hi.

Pate’ thupitna a gen hileng leitung ah mihing in i piankhiatna ding Pasian in Pasal (Pate) zang himawk hi. Leitungah Pa (father) cih kammal tuamtuam akineih hangin a tamzaw (Papa, Dad, Dady, Pop, Father) anei kitam pen hi. LST sungah Pasian mahmah Abba- pa ci-in kigen hi. Pa cih kammal pen zahtakna, thupisakna leh a sang pen munah koihna ahi hi. Leitungah numei kumpi sangin pasal kumpi tam zaw a, numei sangin pasal (pate) mah in thukhual zaw veve ci hi. Innkuan nuntakna ah tate in Nute ki it a, Pate kizahtak leh kilau zaw hamtang hi. Tua pen Pasian in innkuan Lutang dingin Nute koih loin, Pate mah koih sese ahihna kimuthei hi. Nute in tate inn sungpan pattah a, Pate in khuasuah uh hi. Innkuan nuntakna ah Pa om lohna inn pen hawm suah in kisimmawh nuam hamtang hi.Pate pen tate a ding lungnuamna leh lamlak meivaak tawh kibang hi. Na pa adamlai leh na itna lakin la, pahtawina leh zahtakna piak ding mangngil kei in. (Eph.6:1-3)

Pate lam panin i theih dingah Pa suahna haksa lo a, Pa hihna picing taktak ding baihlo hi. Pa khempeuh zi leh ta neihna tawh Pa hoih kici thei lo a, Zi leh tate ading limpha suakin, Pasian thu leh leitung thu tawh inn sung a makaih zote Pa hoih kici thei bek hi.( Eph.6:4). Pate in zong i dam sungin i tate mai lam kha thu leh taksa thu khualin Inn sung vaihawm kholh ding thupi mahmah hi (Isai.38:1-2). Tua hi leh Pate a sih khit ciangin, tate neihsa lamsa leh thu tuamtuam tawh kitawng ngeingai lo ding uh hi. Innkuan lutangin Pate ahih manin, Pate khempeuh in i inn sung vaihawm siam mahmah ding leh tate in Pate makaihna nuai ah thupha sang siam ciat ding thupi mahmah hi. A kipahhuai leh lungdam huai tukum Pate’ Ni 2013 (Happy and Blessed Father’s Day 2023) ni-in PIANNA ZUA PA LAAM BANG PAK CIAT NI ci-in i kihanthawn hi. Pate khempeuh Topan damna, hatna leh khansauna thupha tawh hong makaih ciat ta hen! Amen.

Leitung kiu khat pan Pate itna tawh,

Sia Khampeek (Tongsan Pu)

Hits: 23

Byadmin

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *